Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief.
Nieuwsbrief Financieel dienstverleners december 2011

Beste relatie,
Deze nieuwsbrief houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen rond (het toezicht op) financieel dienstverleners onder de Wet op het financieel toezicht (Wft). Meer informatie over de Wft vindt u op de website van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onder het gedeelte voor adviseurs & bemiddelaars. Deze website is rechtstreeks te benaderen via www.afm.nl/fd. Als u de gezochte informatie niet op de website vindt, kunt u bellen naar het Ondernemersloket via 0900 – 6800 680 (vijf eurocent per minuut).
Onderwerpen in deze nieuwsbrief:


Aandachtspunten


Onderzoeksresultaten

Oriëntatie
 
Aandachtspunten
In dit onderdeel wijst de AFM u op ontwikkelingen in de markt met betrekking tot specifieke onderwerpen. De AFM benoemt hierbij aandachtspunten die van belang kunnen zijn voor uw bedrijfsvoering en het adviseren en bemiddelen in financiële producten in het algemeen.

Punt van zorg: Overgangsregime voor deelvergunning pensioenverzekeringen niet bedoeld voor rekken van behoud van pensioenportefeuille
Vanaf 1 januari 2012 is voor het adviseren en bemiddelen in pensioenverzekeringen een deelvergunning pensioenverzekeringen verplicht. De deelvergunning stelt nieuwe en hogere vakbekwaamheidseisen. Pensioenadviseurs, die op dit moment actief zijn en een deelvergunning voor pensioenverzekeringen aanvragen, hebben tot 2014 de tijd om aan de nieuwe vakbekwaamheidseisen te voldoen. Pensioenadviseurs die de deelvergunning niet aanvragen moeten hun portefeuille binnen 3 maanden overdragen. De overgangsregeling tot 2014 is niet bedoeld voor pensioenadviseurs, die uiteindelijk geen deelvergunning pensioenverzekeringen aanvragen en niet willen investeren in de kwaliteit van hun pensioenadviezen.

Om een deelvergunning pensioenverzekeringen aan te vragen moet u uiterlijk 1 juli 2012 een inschrijf- en betaalbewijs kunnen overleggen. De AFM krijgt verontrustende signalen dat opleidingen in de markt worden aangeboden die vooral als doel lijken te hebben om adviseurs een inschrijf- en betaalbewijs te verschaffen. De AFM zet haar vraagtekens bij de kwaliteit van deze opleidingen.

De AFM ziet deze ontwikkeling als signaal dat een financieel dienstverlener met deze opleiding mogelijk niet de juiste inspanning gaat plegen om de kwaliteit van zijn dienstverlening op het gebied van pensioenverzekeringen op het gewenste niveau te krijgen. Deze signalen neemt de AFM dan ook mee in haar toezicht op pensioenadviseurs.

Bent u daadwerkelijk van plan om regelmatig pensioenadvies te blijven geven en u aan te melden voor het overgangsregime, dan vragen wij u kritisch te zijn op de kwaliteit van uw pensioenopleiding.

Meer informatie over de deelvergunning pensioenverzekeringen vindt u onder ‘Vraag van de maand'in deze nieuwsbrief.
Onderzoeksresultaten
In dit onderdeel publiceert de AFM onderzoeksresultaten die relevant zijn voor de tussenpersonenmarkt. De AFM houdt risicogeoriënteerd toezicht en is daarom afhankelijk van signalen uit de markt. De AFM velt geen oordeel op basis van alleen een signaal, zij voert onderzoek uit om zelfstandig de feiten vast te stellen.

AFM bevindingen uitvaartverzekeringen hebben impact op intermediair
Op 2 december heeft de AFM de resultaten gepubliceerd van het onderzoek naar de distributie van uitvaartverzekeringen. De AFM is van oordeel dat er door uitvaartverzekeraars nog belangrijke stappen moeten worden gezet om bij de distributie van uitvaartverzekeringen het klantbelang meer centraal te stellen. Hoewel de AFM geen onderzoek heeft gedaan bij adviseurs en bemiddelaars, is een deel van de bevindingen uit het rapport ‘Onderzoek naar de distributie van uitvaartverzekeringen’ ook voor u van belang. Deze bevindingen hebben betrekking op de distributie via het intermediaire kanaal. De AFM raadt u daarom aan om het rapport te lezen en waar mogelijk de resultaten naar uw eigen praktijk te vertalen.

Uitvaartverzekeraars zijn weinig selectief in het vaststellen van de doelgroep van het product (hoofdstuk 3) en met welke intermediairs wordt samengewerkt (hoofdstuk 4). Ook is de AFM van oordeel dat de hoogte van provisies niet adequaat wordt onderbouwd en deze in sommige gevallen niet in verhouding staat tot geleverde diensten en gemaakte kosten (hoofdstuk 5). Met betrekking tot de advisering stelt de AFM dat niet alle informatie die nodig is voor een goed advies wordt ingewonnen (hoofdstuk 6). Doordat verzekeraars gebruik maken van termen als ‘advies’ en ‘zorgplicht’ wordt de verwachting gewekt dat consumenten zorgvuldig worden geadviseerd, wat in de praktijk onvoldoende waar wordt gemaakt.

Uit het onderzoek blijkt dat uitvaartverzekeraars vooral het inventariseren van de uitvaartwensen belangrijk vinden. Ondanks dat de wettelijke adviesregels niet van toepassing zijn op het adviseren in uitvaartverzekeringen, vindt de AFM dat een zorgvuldig advies gebaseerd moet zijn op meer informatie dan alleen de uitvaartwensen van de consument. De uitvaartwensen zijn van belang om onder meer het verzekerde bedrag te bepalen, maar zeggen niets over de klantbehoefte of noodzaak om een verzekering af te sluiten. Om dit te kunnen bepalen, moet in ieder geval de financiële positie en risicobereidheid van de consument geïnventariseerd worden. Het blijkt dat niet alle aanbieders hun intermediairs erop wijzen dat deze informatie geïnventariseerd moet worden. De AFM heeft geen adviesdossiers van onafhankelijke intermediairs gecontroleerd, dus heeft niet vastgesteld of zij deze gegevens desondanks inwinnen. De AFM verwacht dat u de financiële positie en risicobereidheid van de consument inventariseert en dat u deze informatie gebruikt om tot een passend advies te komen. 

Naar het persbericht en onderzoeksrapport
Oriëntatie

In dit onderdeel geeft de AFM waar nodig duidelijkheid over wat moet of mag, en wat niet mag. Deze onderwerpen komen van marktpartijen die onder toezicht staan anderen die belang hebben bij het werk van de AFM. 


Nieuwe regels voor beloningen per 1 januari 2012
De laatste jaren zijn er veel nieuwe regels op u afgekomen over de manier waarop u als financieel dienstverlener wordt betaald. Zo gelden er vanaf 2009 regels voor passende provisies en beloningstransparantie voor financieel dienstverleners. De komende jaren wordt nog een aantal nieuwe regels ingevoerd voor beloningen.

Alle regels ten aanzien van passende provisies hebben als doel perverse financiële prikkels weg te nemen, zodat financieel dienstverleners de omslag maken van productgerichte verkoop naar relatie gerichte adviezen en bemiddeling.

De nieuwe beloningsregels die 1 januari 2012 in werking treden zijn:

  • Het bonusverbod en transparantie over provisie op verzoek voor schadeverzekeringen.
  • Een beloningsnorm voor gevolmachtigd agenten.
  • Een kennelijke onredelijkheidnorm voor rechtstreekse betalingen door consumenten.
Vanaf 1 januari 2013 worden het provisieverbod voor complexe financiële producten en daaraan verbonden maatregelen van kracht. Hierover zal de AFM u in de loop van 2012 nader informeren onder andere via deze nieuwsbrief.

Vanaf 1 januari 2013 worden het provisieverbod voor complexe financiële producten en daaraan verbonden maatregelen van kracht. Hierover zal de AFM u in de loop van 2012 nader informeren, onder andere via deze nieuwsbrief.

Bonusverbod en transparantie over provisie op verzoek voor schadeverzekeringen

Vanaf 1 januari 2012 mag u, als u adviseert en/of bemiddelt in schadeverzekeringen, geen bonus- of omzetprovisies meer ontvangen voor contracten die u na 1 januari 2012 sluit. U mag dan alleen nog afsluit- en doorlopende provisies ontvangen. Dit geldt niet voor contracten die u vóór 1 januari 2012 heeft afgesloten.

Daarnaast bent u vanaf 1 januari verplicht klanten, die vragen welke provisies u ontvangt van de aanbieder voor het bemiddelen of adviseren over de schadeverzekering, hierover te informeren. U moet uw klant op een begrijpelijke wijze informeren over de soorten provisies en de waarde daarvan in euro’s.

Beloningsnorm voor gevolmachtigd agenten
Voor aanbieders, gevolmachtigde agenten en ondergevolmachtigde agenten geldt per 1 januari 2012 dat zij geen commissies meer mogen betalen of ontvangen die afbreuk doen aan de verplichting van de aanbieder of gevolmachtigde agent om zich in te zetten voor de belangen van de klant. Dit betekent dat vergoedingen die tot doel hebben productie of omzetgroei te belonen in ieder geval verboden zijn. Daarnaast betekent het dat aanbieders en (onder)gevolmachtigde agenten ervoor moeten zorgen dat de vergoeding voor de werkzaamheden die zij verrichten in een redelijke verhouding tot de dienst staat.

Meer informatie over passende beloning die u ook als gevolmachtigd agent kunt raadplegen, vindt u in onze leidraad ‘Passende provisie financieel dienstverleners’.

Naar leidraad Passende provisie financieel dienstverleners


Kennelijke onredelijkheidnorm voor rechtstreekse betalingen door consumenten
Wanneer u zelf afspraken maakt met consumenten over de vergoeding en deze ook rechtstreeks aan u wordt betaald, dan gaat de ‘kennelijke onredelijkheidnorm’ gelden. Deze norm bepaalt dat de vergoeding, die wordt overeengekomen tussen de financieel dienstverlener en de consument, niet kennelijk onredelijk mag zijn gelet op de verleende diensten.

Dit betekent dat de vergoeding die u vraagt niet excessief mag zijn gezien de werkzaamheden die u voor de klant verricht. Verder bent u principe vrij om met uw klanten afspraken te maken over de vergoeding die wordt betaald voor de dienstverlening. Bij het vaststellen van uw vergoeding kunt u zich de volgende vragen stellen:
  • Hoe verhoudt de vergoeding zich tot het aantal uren dat u aan de klant heeft besteed?
  • Hoe verhoudt het aantal uren dat u aan het advies heeft besteed zich tot de complexiteit van de adviesvraag/-behoefte van uw klant?
  • Wat is in de branche gebruikelijk om in rekening te brengen voor de diensten die u voor uw klant verricht?
Vraag van de maand
Het Ondernemersloket krijgt dagelijks veel vragen van onder andere financieel dienstverleners. Elke maand wordt een veelgestelde vraag geselecteerd die we in deze nieuwsbrief beantwoorden.



Aanvullende informatie pensioenverzekeringen vanaf 1 januari 2012
Vanaf 1 januari 2012 gaat de overgangsperiode in voor het verrichten van financiële diensten in pensioenverzekeringen. Omdat de AFM hier nog regelmatig verschillende vragen over krijgt, vindt u hieronder nog een aantal belangrijke punten op een rij.

Wat valt er onder pensioenverzekeringen?
De definitie van pensioenverzekeringen is beperkt tot de rechtstreeks verzekerde pensioenregelingen die bij verzekeraars zijn ondergebracht. De definitie ziet dus niet op pensioenregelingen die bij andere instellingen zijn ondergebracht, zoals bedrijfstak-, beroeps- en ondernemingspensioenfondsen. Het gaat bovendien uitsluitend om (collectieve) pensioenverzekeringen die worden afgesloten door de werkgever ten behoeve van zijn werknemer(s). De zogenaamde tweede pijler pensioenen. Daarnaast is de definitie van pensioenverzekeringen beperkt tot levensverzekeringen in de vorm van een ouderdomspensioen en een nabestaandenpensioen als bedoeld in artikel 1 van de Pensioenwet.

Houdt u er rekening mee dat het arbeidsongeschiktheids-pensioen niet onder de definitie van pensioenverzekeringen valt. Voor arbeidsongeschiktheidspensioen heeft u een (beperkte) vergunning voor schadeverzekeringen nodig.

DGA
Een directeur-grootaandeelhouder (DGA) die zijn pensioen onderbrengt in een verzekerde pensioenregeling valt onder de definitie van pensioenverzekeringen. Dit geldt niet voor een directeur-grootaandeelhouder (DGA) die voor zijn pensioen een voorziening in eigen beheer heeft gereserveerd op de ondernemingsbalans.

Premiepensioenvorderingen
In 2011 is door De Nederlandsche Bank (DNB) een aantal vergunningen verleend aan premiepensioeninstellingen. Premiepensioeninstellingen verzekeren niets, zij beheren alleen de ontvangen pensioenpremies. Vanaf 2012 gaan premiepensioeninstellingen samenwerken met financieel dienstverleners. U heeft als financieel dienstverlener dan een inschrijving nodig als adviseur of bemiddelaar in deze premiepensioenvorderingen. Om er voor te zorgen dat u ook premiepensioenvorderingen kunt meenemen in uw pensioenadvies, krijgt u, wanneer u zich tussen 1 januari 2012 en 1 februari 2012 aanmeldt voor pensioenverzekeringen automatisch een inschrijving voor het adviseren of bemiddelen in premiepensioenvorderingen.

Overgangstermijn pensioenverzekeringen
Op 1 januari 2012 gaat de overgangsperiode in voor het verrichten van financiële diensten in pensioenverzekeringen. Als u uw activiteiten in pensioenverzekeringen wilt voortzetten, moet u tussen 1 januari 2012 en 1 februari 2012 aan de AFM doorgeven dat u deze activiteiten wilt blijven verrichten. Het formulier om u aan te melden is vanaf 1 januari 2012 beschikbaar op het Digitaal loket, eerder kunt u zich dus nog niet aanmelden.

U kunt zich alleen aanmelden voor pensioenverzekeringen als u op 31 december 2011 beschikt over een vergunning voor levensverzekeringen. Pensioenverzekeringen vallen tot 1 januari 2012 onder de vakbekwaamheidseisen van levensverzekeringen. Vanaf 1 januari 2012 gelden er verhoogde vakbekwaamheidseisen voor pensioenverzekeringen. U kunt pensioenverzekeringen dus zien als een specialisme bovenop uw vakbekwaamheid voor levensverzekeringen.

Nieuwe aanvragen
Als u op 31 december 2011 geen vergunning heeft voor levensverzekeringen, kunt u geen gebruik maken van het overgangsregime. Wilt u na 1 januari 2012 starten met financiële diensten in pensioenverzekeringen, dan moet u bij de AFM een vergunningaanvraag of –uitbreiding aanvragen in levensverzekeringen en pensioenverzekeringen. U kunt de vergunning voor pensioenverzekeringen niet los aanvragen. Dit gaat altijd in samenhang met een vergunning voor levensverzekeringen. U moet bij de aanvraag of uitbreiding direct aantonen dat u in ieder geval over de vakbekwaamheid beschikt voor de volgende Wft-modules (inclusief PE-punten):

-    Wft-basismodule
-    Wft-levensverzekeringen
-    Wft-pensioenverzekeringen.

Als u na 1 januari 2012 wilt starten met financiële diensten in premiepensioenvorderingen, dan moet u bij de AFM een vergunningaanvraag of –uitbreiding aanvragen in premiepensioenvorderingen. U moet bij de aanvraag of uitbreiding direct aantonen dat u in ieder geval over de vakbekwaamheid beschikt voor de volgende Wft-modules (inclusief PE-punten):

-    Wft-basismodule
-    Wft-pensioenverzekeringen.

Naar het Digitaal loket
Naar de Veelgestelde vragen over pensioenverzekeringen
Terugblik 2011

Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste nieuwsbrief onderwerpen van 2011. De nieuwsbrieven kunt u terugvinden in het nieuwsbrief archief via onze website. 

2011

Klik op de naam van de maand om naar de betreffende nieuwsbrief te gaan.



Januari

- Beleidsregel
- Deskundigheid 2011
- Regels Beheerst Beloningsbeleid
- Digitaal loket AFM
- Leidraden hypotheekadvisering

Februari

- AFM kiest 10 thema’s 2011
- Kostenverklaring banken en verzekeraars vaak te laat
- Belangrijke informatie over gebruik Digitaal loket



April

- Toelichting minster De Jager provisieverbod
- Meldingen van belang voor toezicht
- Provisies betalingsbeschermers
- Gebruik adviessoftware
Mei

- PE 2010-2011
- Bemiddelen in krediet bij mensen thuis
- AFM webpagina adviseren
- Pensioenfolder werkgevers
- Beheerst Beloningsbeleid ZZP-ers
- Introductie Pensioenverzekeringen

Juni

- Nieuwe regels consumentenkrediet
- Essentiële Beleggersinformatie
- Gebreken aov’s voor zelfstandigen
- Samenwerken met andere financieel dienstverleners

Juli

- Nieuwe normen hypothecaire kredietverlening
- Tijdelijke verlaging overdrachtsbelasting

Augustus

- Praktische tips vergunninghouders
- Fee bij consumptief krediet
- AFM gaat mystery shoppen

Oktober

- Waarschuwing illegale tips
- Terugboekprovisie in rekening brengen bij klant
- Aanmelding deelvergunning pensioenverzekeringen
- CDFD consultatie Wft-vakbekwaamheid

November

- Speciale nieuwsbrief over rol financieel dienstverlener bij advies in beleggingsverzekeringen





 
 
 
Afmelden | Profiel wijzigen | Doorsturen