Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief
AFM
Nieuwsbrief Financiële dienstverleners
06 januari 2014
Beste relatie,
Deze nieuwsbrief houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen rond (het toezicht op) financiële dienstverleners onder de Wet op het financieel toezicht (Wft).

Meer informatie over de Wft vindt u op de website van de AFM onder het gedeelte voor adviseurs & bemiddelaars. Deze informatie is rechtstreeks te benaderen via www.afm.nl/fd.
Onderwerpen in deze nieuwsbrief:
Aandachtspunten
  AFM bedrijfsbezoeken
  Nieuwe vakbekwaamheidseisen
  Gaat iemand voor u werken? Stel gerichte vragen over bijvoorbeeld AFM-historie

Oriëntatie
  Eén jaar provisieverbod: een goede stap gezet
Vraag van de maand
  Mag een aanbieder een geldbedrag aan de klant betalen als die via een adviseur/bemiddelaar een product bij hem afsluit?
Korte nieuwsberichten
  Vrijstellingsregeling Wft is per 1 januari 2014 gewijzigd
  Het provisieverbod vormt geen belemmering om klanten met betalingsproblemen te helpen
Aandachtspunten
De AFM wijst u op ontwikkelingen in de markt met betrekking tot specifieke onderwerpen. Hierbij benoemt de AFM aandachtspunten die van belang kunnen zijn voor uw bedrijfsvoering en het adviseren en bemiddelen in financiële producten in het algemeen.
AFM bedrijfsbezoeken
De AFM heeft in het najaar van 2013 21 adviseurs en bemiddelaars door het hele land bezocht, van Maastricht tot Leeuwarden. De partijen zijn willekeurig geselecteerd. De bezoeken waren voor ons een goede gelegenheid om gevoel te houden bij de dagelijkse praktijk van adviseurs en bemiddelaars. In dit artikel bespreken wij enkele onderwerpen die tijdens de bedrijfsbezoeken aan bod kwamen.

Beeld AFM in de markt
Enkele beleidsbepalers gaven aan dat zij niet wisten wat zij moesten verwachten van de bezoeken. Zij vroegen zich af of de AFM geen verborgen agenda had. Bij sommige marktpartijen heerst het beeld dat je een probleem hebt als de AFM langskomt. De bedrijfsbezoeken boden ons de mogelijkheid om dit beeld weg te nemen door onze manier van werken nader toe te lichten.

De AFM doet formele onderzoeken maar we staan ook in contact met de markt. Juist in een periode van grote veranderingen vinden we dit belangrijk. We hopen dat u zich vrij voelt om vragen en problemen bij ons neer te leggen. In 2013 hebben we activiteiten verricht om de drempel voor u te verlagen. We hebben bijvoorbeeld seminars en workshops georganiseerd. Ook hebben we de website voor uw doelgroep verbeterd. We hebben zoveel mogelijk geprobeerd om de website in te richten naar uw wensen en behoeften. Ook in 2014 zullen wij het nodige doen om met u in gesprek te blijven.

Serviceabonnementen
De AFM is in 2013 gestart met een verkennende analyse naar serviceabonnementen omdat steeds meer financiële dienstverleners dergelijke abonnementen aanbieden. Wij verwachten de resultaten van dit onderzoek in de eerste helft van 2014 te kunnen publiceren. Tijdens de bedrijfsbezoeken werden er diverse vragen gesteld over (het gebruik van) serviceabonnementen. Die vragen gingen vooral over het vaststellen van de prijs van serviceabonnementen. Het is belangrijk dat partijen die gebruik maken van serviceabonnementen zich houden aan de kennelijke onredelijkheidsnorm. Deze norm bepaalt dat de vergoeding die in rekening wordt gebracht niet buitensporig mag zijn in relatie tot de verrichte werkzaamheden voor de klant. Op onze website vindt u meer informatie over serviceabonnementen.

Aanstellingsovereenkomsten
Een veel gehoorde klacht ging over aanbieders die steeds vaker de samenwerking met adviseurs en bemiddelaars beëindigen als zij niet voldoende productie aanleveren.

De AFM ziet de samenwerking tussen marktpartijen vooral als een zaak tussen deze partijen. Aanbieders en financiële dienstverleners zijn binnen de grenzen van de wet vrij om met elkaar samen te werken. Dit betekent dat aanbieders niet met alle bemiddelaars zaken hoeven te doen. De AFM vindt wel dat het stellen van omzeteisen indruist tegen de geest van het provisieverbod. Eventuele kwaliteitseisen vanuit de aanbieder moeten er in de eerste plaats op zijn gericht om misstanden te voorkomen.

De komende periode zullen wij de samenwerking tussen partijen blijven volgen. Waar mogelijk dragen we bij aan het vinden van oplossingen. Na een periode van grote verschuivingen kost het tijd om de samenwerking opnieuw vorm te geven. Wij hopen dat partijen het belang van de klant ook in deze transitieperiode centraal stellen.

Vakbekwaamheid
Tijdens de gesprekken ging het vaak over de nieuwe vakbekwaamheidseisen. Er heerste nog onduidelijkheid over de nieuwe vakbekwaamheidseisen. Kleinere partijen zien het als een uitdaging om blijvend te voldoen aan alle eisen. Een aantal adviseurs gaf aan tegen de nieuwe (verhoogde) eisen te zijn omdat het nieuwe vakbekwaamheidsstelsel hen zwaar belast. Andere adviseurs zijn juist voorstander van de strengere eisen. Zij verwachten dat de eisen gaan bijdragen aan een betere vakbekwaamheid en daarmee aan betere advisering.

De AFM erkent dat de nieuwe vakbekwaamheidseisen veel vergen van de markt maar ziet tegelijkertijd de toegevoegde waarde ervan. Voor een uitgebreidere visie van de AFM over de vakbekwaamheidseisen verwijzen wij naar het artikel in deze nieuwsbrief, dat hierover gaat.

Tot slot
Wij hebben deze bedrijfsbezoeken als zeer nuttig ervaren. Graag bedanken wij langs deze weg alle adviseurs en bemiddelaars die wij hebben bezocht voor hun openheid. Ook dit jaar zal de AFM een aantal ondernemingen bezoeken. 

 
 
Meer informatie over serviceabonnementen
Nieuwe vakbekwaamheidseisen
Sinds 1 januari 2014 zijn de vakbekwaamheidseisen voor financiële dienstverleners veranderd. De AFM wil u daar zo goed mogelijk over informeren.

Versoepelingen
De afgelopen maanden heeft het ministerie van Financiën met de markt overlegd over mogelijke versoepelingen in het vakbekwaamheidsbouwwerk. Op 29 november heeft de minister van Financiën aangegeven welke versoepelingen worden doorgevoerd. Zo wordt onder andere het overgangsregime met zes maanden verlengd tot 31 december 2015, is 30 procent van de toetstermen geschrapt en wordt ervoor gezorgd dat in PEplus-examens alleen actuele informatie wordt getoetst. Lees de volledige brief van de minister.

Overgangsregime
Nu de nieuwe vakbekwaamheidseisen in werking zijn getreden, vraagt u zich wellicht af of uw onderneming in aanmerking komt voor het overgangsregime. Het antwoord op deze en andere vragen vindt u op onze themapagina. Beschikte uw onderneming op 31 december 2013 over een vergunning en voldeed uw onderneming op dat moment aan de vakbekwaamheidseisen? Dan valt uw onderneming binnen het overgangsregime. Uw onderneming heeft 24 maanden de tijd, tot en met 31 december 2015, om ervoor te zorgen dat alle adviseurs over de voor hen relevante Wft-diploma’s beschikken. Per 1 januari 2014 moet al wel de vakbekwaamheid voor alle klantmedewerkers in de bedrijfsvoering georganiseerd zijn.

Workshops Vakbekwaamheid
De AFM heeft drie speciale bijeenkomsten over vakbekwaamheid georganiseerd voor adviseurs en bemiddelaars. Tijdens deze bijeenkomsten worden vragen over vakbekwaamheid beantwoord door medewerkers van de AFM en het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD). Naar aanleiding van de vorige nieuwsbrief heeft de AFM ruim 230 aanmeldingen gekregen, terwijl per workshop ongeveer 50 plaatsen beschikbaar zijn. Gezien de grote belangstelling zitten alle workshops, in Breukelen, Zwolle en Eindhoven, vol.

De eerste bijeenkomst vond op 19 december plaats in Breukelen. Tijdens deze bijeenkomst bleek dat de aanwezige adviseurs en bemiddelaars met veel vragen zitten. Bekijk een korte weergave van de bijeenkomst. Daarnaast heeft de AFM besloten om veelgestelde vragen inclusief de antwoorden op haar themapagina te plaatsen. Op deze manier hoopt de AFM ook een groot deel van uw vragen te kunnen beantwoorden. De AFM zal na afloop van de komende twee workshops eventuele nieuwe vragen en antwoorden toevoegen aan haar themapagina. U kunt met uw vragen uiteraard ook terecht bij het Ondernemersloket.

 
 
Speciale themapagina over vakbekwaamheid
Gaat iemand voor u werken? Stel gerichte vragen over bijvoorbeeld AFM-historie
Financiële dienstverleners vragen zo nu en dan of de AFM een werknemer of freelancer die onder hun verantwoordelijkheid gaat werken, integer en betrouwbaar vindt. De AFM kan daar vanwege haar geheimhoudingsplicht niets over zeggen. U kunt wel zelf het een en ander uitzoeken. U bent allereerst verplicht bij de potentiële werknemer een Verklaring Omtrent het Gedrag op te vragen. Ook moet u onderzoek doen naar het (eventuele) faillissementsverleden. U kunt vervolgens op internet op zoek gaan naar aanvullende informatie over (het verleden van) de persoon. Contact opnemen met referenten kan ook interessante informatie opleveren.

Stel daarnaast een aantal vragen aan de persoon zelf. U kunt bijvoorbeeld vragen of hij, of een bedrijf waar hij gewerkt heeft, ooit in onderzoek is geweest bij de AFM. En of hij in het verleden zelf een AFM-vergunning heeft gehad. Wij raden u hierbij aan om ook te vragen naar correspondentie van de AFM hierover. De AFM sluit haar onderzoeken namelijk altijd af met een brief. Ook bij intrekking van een vergunning stuurt de AFM een brief met daarin de reden van de intrekking. Op deze manier weet u dus of de vergunning is ingetrokken op verzoek van de persoon zelf, of op initiatief van de AFM. De AFM kan bijvoorbeeld een vergunning intrekken vanwege twijfel aan de betrouwbaarheid van de persoon. De persoon mag u inzage in de brieven weigeren. Hoe u zo’n weigering meeneemt in uw overwegingen, beslist u zelf.
 
Oriëntatie
 In dit onderdeel geeft de AFM waar nodig duidelijkheid over wat moet, wat mag, en wat niet mag. Deze onderwerpen ontstaan uit gesprekken met financiële dienstverleners en met anderen die belang hebben bij het werk van de AFM.
Eén jaar provisieverbod: een goede stap gezet
Het eerste provisieloze jaar is voorbij. Adviseurs en directe aanbieders brengen advieskosten rechtstreeks in rekening bij de klant. Hoewel het nog te vroeg is om de definitieve balans op te maken, zien wij dat het provisieverbod de gewenste cultuurverandering aanwakkert van meer productgedreven verkoop naar klantgericht advies. Het provisieverbod heeft zowel bij adviseurs als bij directe aanbieders tot ingrijpende veranderingen in de bedrijfsvoering geleid. Zij hebben de afgelopen periode een grote inspanning geleverd om de veranderende relatie met de klant vorm te geven.

Markt werkt aan relatie met de klant
De AFM vindt het positief dat partijen nieuwe bedieningsconcepten ontwikkelen, waaronder concepten waarbij de klant de keuze heeft een aantal zaken zelf te doen. De AFM heeft in juni 2013 het visiedocument dienstverlening op maat gepubliceerd om u te informeren over verschillende mogelijkheden om de diepgang van de dienstverlening aan te laten sluiten op de behoefte en de situatie van de klant. Verder vindt de AFM het positief dat u duidelijke afspraken maakt met uw klanten over de reikwijdte van de dienstverlening en de kosten die daar tegenover staan. Al leidt dit soms tot kritische vragen van uw klanten.

Ook in 2014 uitdagingen
De afgelopen twee jaar heeft de financiële sector goede stappen gezet die de kwaliteit van advies bevorderen. Dat er nog uitdagingen zijn spreekt voor zich. Het blijft belangrijk dat financiële dienstverleners handelen in het belang van de klant en in de geest van het provisieverbod. Constructies die (indirecte) betaalstromen tussen adviseurs en aanbieders in stand houden, gerelateerd aan advies- en bemiddelingswerkzaamheden, zijn niet mogelijk. Dit geldt ook voor constructies die klanten het gevoel geven dat zij niet betalen voor advies, bijvoorbeeld als een aanbieder bij het afsluiten van een product de klant een geldbedrag cadeau doet. Deze constructies komen dicht bij de oude praktijk van provisiebetaling en kunnen sturing in het adviesproces opleveren. We blijven op dit soort constructies letten.

AFM publiceert online naslagwerk provisieverbod
De regelgeving over het provisieverbod bestaat deels uit open normen. Dit maakt het soms lastig om hier invulling aan te geven. Op onze website hebben we daarom vier uitgangspunten van het provisieverbod gepubliceerd die wij zelf, naast de wettelijke regels, gebruiken bij het beantwoorden van vragen. U vindt hier ook de veelgestelde vragen en antwoorden over het provisieverbod. Wij hopen u hiermee meer houvast te bieden bij het maken van uw eigen afwegingen over de invulling van de open normen van het provisieverbod. Voor vragen kunt u ook contact opnemen met het Ondernemersloket.

 
 
Provisieverbod en beloning voor financiële dienstverlening
Vraag van de maand
Het Ondernemersloket van de AFM beantwoordt vragen van onder andere financiële dienstverleners. Elke maand selecteert het Ondernemersloket een veelgestelde vraag om in de nieuwsbrief nader onder de aandacht te brengen.
Mag een aanbieder een geldbedrag aan de klant betalen als die via een adviseur/bemiddelaar een product bij hem afsluit?
Een aanbieder maakt een geldbedrag over aan de klant voor het afsluiten van een product dat onder het provisieverbod valt, zoals een pensioenverzekering of een overlijdensrisicoverzekering. Het geldbedrag is in principe vrij besteedbaar, maar wordt in de praktijk gebruikt voor de betaling van de advieskosten van een zelfstandige adviseur.

Onder het provisieverbod mag de aanbieder de adviseur niet – rechtstreeks of middellijk – betalen voor advies en/of bemiddeling. Als een aanbieder de klant betaalt voor het afsluiten van een product en de klant betaalt daarmee de adviseur, dan betaalt de aanbieder indirect de adviseur. Dit is niet toegestaan, omdat deze betaling in strijd is met het doel en de strekking van het provisieverbod.

De betaling van een geldbedrag aan de klant voor het afsluiten van een product betekent een direct financieel voordeel voor de klant. Het wordt voor de adviseur daardoor gemakkelijker om zijn dienstverlening te verkopen aan de klant, als de klant met het geldbedrag zijn advieskosten kan/zal betalen. De adviseur zal sneller het product van de aanbieder die het geldbedrag verstrekt adviseren. Dit kan sturing in het adviesproces opleveren. Deze betalingswijze komt dicht bij de oude praktijk van provisiebetaling, waarin de aanbieder de adviseur betaalde voor het afsluiten van een product.

Wilt u meer informatie over het provisieverbod? Dan kunt u terecht op onze webpagina Provisieverbod en beloning voor financiële dienstverlening.

 
 
Provisieverbod en beloning voor financiële dienstverlening
Korte nieuwsberichten
Hier vindt u een selectie van persberichten en mededelingen van de AFM die voor u van belang kunnen zijn.

Naar het meest recente nieuws 
De Vrijstellingsregeling Wft is per 1 januari 2014 gewijzigd
Ondernemingen, zoals salarisadministratiekantoren en accountants, zijn per 1 januari 2014 vrijgesteld van de vergunningplicht als zij alleen salarisgegevens doorgeven aan bijvoorbeeld pensioenfondsen.
 
 
Lees verder
Het provisieverbod vormt geen belemmering om klanten met betalingsproblemen te helpen
Mede als gevolg van de slechte economische omstandigheden krijgen huishoudens het financieel zwaarder. Dit leidt steeds vaker tot betalingsproblemen bij de hypotheek. De AFM heeft aanbieders eerder opgeroepen om klanten met betalingsproblemen actief te benaderen. De AFM ziet ook dat aanbieders graag het initiatief nemen om hiervoor een oplossing te zoeken. Dit is zowel in het belang van de klant als van de bank zelf. Daarom benadrukt de AFM dat de wet niet vereist dat aanbieders huishoudens met betalingsproblemen of concreet voorzienbare betalingsproblemen een rekening sturen.
 
 
Lees verder
Reacties op de nieuwsbrief
Wat vindt u van deze nieuwsbrief?

Bent u tevreden over de nieuwsbrief voor financiële dienstverleners? Mist u onderwerpen of zou u het graag anders zien? Laat het ons weten via ondernemersloket@afm.nl t.a.v. Redactie nieuwsbrief.


Contact met de AFM
U kunt het Ondernemersloket van de AFM bereiken op werkdagen tussen 10.00 en 17.00 uur op 0800-6800 680 (gratis). U kunt ook een e-mail sturen naar ondernemersloket@afm.nl.

Archief Nieuwsbrieven
Klik hier om de nieuwsbrieven te bekijken
Vacatures AFM
Bekijk hier onze vacatures
Afmelden  Profiel wijzigen  Doorsturen