Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief
AFM
Nieuwsbrief Financiële dienstverleners
30-04-2015
Beste relatie,

Mooi nieuws: het aantal goede hypotheekadviezen is verdubbeld ten opzichte van onze vorige meting in 2010. Dat blijkt uit ons onderzoek naar de stand van zaken rond advieskwaliteit. Het is goed om te zien dat klanten voor een van de belangrijkste aankopen in hun leven kunnen rekenen op zorgvuldige financiële begeleiding.

Tegenover de stijgende lijn in de kwaliteit van hypotheekadviezen (PDF) staan de resultaten van ons onderzoek naar arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (PDF) voor zelfstandigen. Hierbij gaat helaas een hoop mis.
In deze nieuwsbrief, die geheel in het teken staat van onze rapportage over de advieskwaliteit, gaan we dieper in op beide onderzoeken. Wat zijn de belangrijkste resultaten, wat gaat de AFM doen om de kwaliteit van advies over AOV’s te verbeteren en wat kunnen adviseurs zelf voor stappen ondernemen. Ook vind je in deze nieuwsbrief tips, met een bijbehorend praktijkvoorbeeld.

Wij zijn benieuwd naar jullie eigen tips en goede voorbeelden. Deze kun je delen met ons en met je collega-adviseurs op onze LinkedIn-pagina.

Tot slot is het goed te vernemen dat branche- en adviesorganisatiesorganisaties aangeven met ons in gesprek te gaan over een aanpak van de AOV-advisering. Een kwaliteitsimpuls is hard nodig, om de resultaten voor de klant te verbeteren.

Onderwerpen in deze nieuwsbrief:
  Aantal goede hypotheekadviezen verdubbeld
  Advieskwaliteit AOV’s blijft achter
  Interview met Toezichthouder Jeroen Gevaert
  Tips en voorbeelden
  Vraag van de maand
  
Aantal goede hypotheekadviezen verdubbeld
De meerderheid van de hypotheekadviezen is van voldoende tot goede kwaliteit, wijst ons onderzoek uit. Hieronder leest u meer over de uitkomsten van het onderzoek. 

Het afsluiten van een hypotheeklening om een woning te kopen, is een van de belangrijkste financiële beslissingen die consumenten in hun leven nemen. Vrijwel alle consumenten laten zich hierover adviseren. Daarom is het belangrijk dat adviseurs klanten van een zorgvuldig advies voorzien.

Uit het marktbrede onderzoek naar de advieskwaliteit over hypotheken (PDF) blijkt dat de overgrote meerderheid van de hypotheekadviezen van voldoende tot goede kwaliteit is. Daarbij geldt dat in vergelijking met eerdere onderzoeken uit 2007 en 2010 het aantal adviesdossiers in de categorie goed zelfs is verdubbeld. Adviseurs hebben een duidelijke verbeterslag gemaakt op het gebied van advies over hypotheken met de daarbij behorende risicoverzekeringen.

Blijf alert
Bij een deel van de zelfstandig adviseurs en een van de hypotheekketens blijken de adviezen nog van onvoldoende of matige kwaliteit. Deze adviseurs hebben niet de benodigde verbeterslag weten te maken. Deze dossiers bevatten over het algemeen te weinig informatie om een zorgvuldig en passend advies op te kunnen baseren. De AFM verwacht dat zowel de zelfstandig adviseurs als de adviseurs in dienst bij de hypotheekketens aan de slag gaan met het verbeteren van de advieskwaliteit. Wij zullen er de komende periode op letten dat de betrokken bedrijven de verbeteringen doorvoeren. 



De AFM roept op alert te blijven op de aandachtspunten uit het rapport (PDF). Voorbeelden hiervan zijn: onderbouw het advies bij risicoverzekeringen goed en vraag naar het uitgavenpatroon van de klant om te bepalen of zijn woonlasten verantwoord zijn. 
 
 
Advieskwaliteit AOV’s blijft achter
Bij advies over arbeidsongeschiktheidsverzekeringen aan zelfstandigen gaan adviseurs nog te vaak onzorgvuldig te werk, zo blijkt uit ons onderzoek. Hieronder leest u meer over de uitkomsten van het onderzoek. 

Het is voor zelfstandigen van groot belang dat zij zorgvuldig worden geadviseerd over het afdekken van het risico van arbeidsongeschiktheid. Klanten moeten immers een lastige afweging maken tussen het op dit moment dragen van de premie en het mogelijke risico hun werkzaamheden in de toekomst niet meer te kunnen uitoefenen.

Uit het marktbrede onderzoek naar de kwaliteit van advies over arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (PDF) voor zelfstandigen komt het algemene beeld naar voren dat adviseurs bij de advisering te vaak onzorgvuldig te werk gaan. Het merendeel van de onderzochte adviesdossiers bestaat uit nauwelijks meer dan een aanvraagformulier van de productaanbieder.



Uit het onderzoek blijkt dat nagenoeg alle 140 onderzochte dossiers onvoldoende informatie bevatten over de klant. Ook komt het regelmatig voor dat de adviseur in de praktijk meer weet van de klant, dan hij vastlegt in het dossier. Dit komt vooral voor bij zelfstandig adviseurs die een adviesrelatie hebben met de klant. Zij geven aan de klant al te kennen, omdat deze al andere financiële producten via hen heeft afgesloten of omdat zij de klant ook privé kennen. De basale informatie over bijvoorbeeld het inkomen, het vermogen en de vaste lasten van de klant worden dan niet meer vastgelegd in het dossier van het nieuw afgesloten product.

Te uitgebreide dekking
Hoewel het voorkomt dat adviseurs over meer klantinformatie beschikken dan zij vastleggen in het dossier, blijkt uit het onderzoek dat in de meeste gevallen nog onvoldoende relevante klantinformatie wordt ingewonnen om een zorgvuldig advies aan de klant op te kunnen baseren.

Uit het onderzoek blijkt dat een gebrekkige inwinning van de relevante klantinformatie vooral leidt tot een aanzienlijk risico op een te uitgebreide dekking, omdat bij de productkenmerken wordt gekozen voor een maximale dekking. Omdat er te weinig informatie over de klant is ingewonnen, kan je niet stellen dat deze uitgebreide dekking bij de klant past. Dit kan leiden tot een onnodig hoge premie voor de klant, oplopend tot honderden euro’s per maand. Een ander risico is dat klanten vanwege de hoge premie geheel afzien van het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Hier leest u meer over het onderzoek naar advies over arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (PDF). Bovendien vindt u verderop in deze nieuwsbrief tien tips aan de hand waarvan u het advies over deze producten kunt verbeteren.

 
Interview met Toezichthouder Jeroen Gevaert: "Neem je eigen adviesdossiers nog eens kritisch onder de loep
Toezichthouder Jeroen Gevaert heeft samen met zijn projectteam onderzoek gedaan naar de kwaliteit van advies over arbeidsongeschiktheids-verzekeringen voor zelfstandigen. Hij zet zich momenteel met zijn team in om de kwaliteit van dit advies te verbeteren. Jeroen werkt tien jaar bij de AFM. Daarvoor was hij financieel adviseur en accountant.

Wat gaat de AFM doen om de kwaliteit van advies over AOV’s te verbeteren?
“Laat ik voorop stellen dat de AFM dit probleem niet alleen kan oplossen. Adviseurs zullen zelf hun adviesproces kritisch moeten herzien. We gaan hen samen met de branche- en adviesorganisaties ondersteuning bieden. Net als de AFM zijn de branche- en adviesorganisaties zich bewust van het belang om de advieskwaliteit te verbeteren. Zij hebben toegezegd ons in deze missie te ondersteunen. Zo zijn wij bezig om samen een hulptool voor inventarisatie van klantinformatie op te stellen. Want het startpunt van een zorgvuldig advies is de verzameling van alle relevante gegevens van de klant”.

Wat hoop je te bereiken met deze activiteiten?
“Ik hoop dat deze activiteiten bijdragen aan het besef onder adviseurs dat een AOV een complex product is, dat om een zorgvuldige advisering vraagt. We moeten er met zijn allen naar streven dat de adviesdossiers zo snel mogelijk volledig zijn, in plaats van dat zij in vrijwel alle gevallen leeg zijn. Alleen zo kan de klant rekenen op het voor hem of haar meest passende advies.”

Gaat de AFM hierover in gesprek met de adviseurs?
“Jazeker. We zien dat enkele tientallen zelfstandige adviseurs adviseren over een groot gedeelte AOV’s dat per jaar worden gesloten. We gaan met hen in gesprek over de vraag hoe zij de kwaliteit kunnen verbeteren. Daarnaast zijn we ook in gesprek met de aanbieders van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Ook zij spelen een grote rol in het verbeteren van de kwaliteit van advies over deze verzekeringen.”

“Maar ook met de adviseurs die enkele AOV’s per jaar adviseren, zoeken we contact. Met een aantal van hen hebben we al persoonlijk gesproken en doorgenomen hoe zij de kwaliteit van advies kunnen verbeteren. Verder hopen we adviseurs te bereiken via deze nieuwsbrief, artikelen en mogelijk nog een webinar. Ook zijn we van plan een model beschikbaar te stellen waarmee adviseurs hun eigen adviesdossiers kunnen beoordelen. We zullen de adviseurs hierover later informeren via deze nieuwsbrief. Op deze manier kan iedereen zelfstandig aan de slag met de vastgestelde verbeterpunten.”

Wat kan een adviseur nog meer doen om de advieskwaliteit te verbeteren?
“Ik raad adviseurs aan om hun eigen adviesdossiers nog eens kritisch onder de loep nemen. Wat zijn de zwakke plekken? Ook kan het waardevol zijn om leidraden, die de AFM in het verleden heeft uitgebracht, nog eens te bekijken. De tips uit de leidraad hypotheekadvisering kunnen bijvoorbeeld vaak ook gebruikt worden voor AOV advisering.”
 
  
Tips en voorbeelden
De AFM heeft tien tips (PDF) opgesteld voor het verbeteren van advies aan klanten. Hieronder vind je alvast een tip met praktijkvoorbeeld.

De toegevoegde waarde van de adviseur ligt in een persoonlijk onderbouwd en helder gemotiveerd advies dat aansluit bij de situatie van zijn klant. Hij helpt zijn klant een weloverwogen besluit te nemen over het afdekken van het risico van arbeidsongeschiktheid door met hem te bespreken waar zijn adviesbehoefte ligt, de relevante informatie in te winnen en het advies helder te motiveren. Door het advies schriftelijk te delen met de klant, kan de klant altijd terug lezen hoe het advies tot stand is gekomen.

Als eerste stap in de ondersteuning van adviseurs bij hun advisering, heeft de AFM tien tips met voorbeelden opgesteld. De meeste van deze voorbeelden zijn afkomstig uit de dossiers en de gesprekken die naar aanleiding van dit onderzoek zijn gevoerd met marktpartijen. Adviseurs kunnen de tips gebruiken als handvatten om het advies aan klanten verder te verbeteren.

In deze nieuwsbrief hebben we ter illustratie één tip met voorbeeld opgenomen. Een volledig overzicht van de tips is terug te vinden in de rapportage van het kwaliteitsonderzoek naar AOV advies.

Tip: hoe inventariseer je de financiële positie
Je bent wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat u een goed beeld krijgt van de huidige financiële positie van uw klant en die bij arbeidsongeschiktheid. Denk onder meer aan het beschikbare inkomen, vermogen en huidige financiële voorzieningen van uw klant en die van zijn eventuele partner. U beoordeelt de betaalbaarheid van zijn levensonderhoud en houdt rekening met voorzienbare toekomstige veranderingen. Leg deze informatie ook vast in het adviesdossier.

Een marktpraktijk
Uw klant is zelfstandig webdesigner. U vraagt onder meer naar zijn financiële positie, waaronder het inkomen en vermogen van zijn partner. Uw klant vertelt dat zijn partner een vast contract heeft in loondienst en dat zij samen over 20.000 euro spaargeld beschikken. U bespreekt met uw klant de mogelijkheid om het gezamenlijke spaargeld en het inkomen van de partner te gebruiken om een deel van het inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid op te vangen.

U laat uw klant aan de hand van een berekening zien welk bedrag hij zou moeten verzekeren om zijn vaste lasten te kunnen betalen in de situatie waarin het inkomen van zijn partner wel wordt meegenomen en in de situatie waarin dit niet het geval is. Ook rekent u voor hoe lang uw klant zijn vaste lasten kan betalen zonder uitkering uit de verzekering en wanneer de 20.000 euro spaargeld wordt ingezet.

De klant bevestigt u na overleg met zijn partner dat het inkomen van de partner kan worden gebruikt in geval van arbeidsongeschiktheid. Het spaargeld houden zij liever achter de hand voor noodgevallen. U legt deze informatie vast en neemt deze mee in uw advies voor onder meer het vaststellen van de hoogte van het verzekerd bedrag, de eigen risico termijn en de uitkeringsdrempel.
 
 
Vraag van de maand
Het Ondernemersloket van de AFM beantwoordt vragen van onder andere financiële dienstverleners. Elke maand selecteert het Ondernemersloket een veelgestelde vraag om in de nieuwsbrief nader onder de aandacht te brengen.

Wat verstaat de AFM onder kwaliteit van advies? 
Uit het onderzoek blijkt dat adviseurs van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen vaak niet weten dat de wettelijke adviesregels op het advies van toepassing zijn. Om deze reden willen we graag nogmaals met u delen waar een advies volgens de wet in het algemeen aan moet voldoen.

Een zorgvuldig advies is gericht op de klant, en niet op het product. Dit betekent dat de klant met zijn situatie, wensen en behoeften centraal staat in het adviesgesprek. Het uitgangspunt voor een zorgvuldig advies is de verzameling van alle relevante informatie over de klant. Hoeveel informatie de adviseur moet inwinnen, varieert. Dit is onder meer afhankelijk van de vraag van de klant en al aanwezige informatie.

De adviseur moet een beeld vormen van wat de klant wil, wat de achtergrond is van zijn vraag en wat zijn situatie is. Vervolgens moet de adviseur in zijn advies rekening houden met de relevantie informatie over de klant. Deze twee elementen vormen samen de basis van zorgvuldige advisering.

Het is daarbij belangrijk dat de adviseur alle relevante informatie met betrekking tot zijn advies vastlegt in een dossier. In een zorgvuldig advies legt de adviseur ook vast waarom hij in dit specifieke geval tot deze aanbeveling is gekomen en wat hierbij de afwegingen waren. Dit is een belangrijke kwaliteitswaarborg. De klant wil hier immers bij eventuele toekomstige adviezen op kunnen teruggrijpen. Mocht de adviseur kiezen voor een beperkte inventarisatie, dan dient hij in zijn advies uit te leggen waarom hij in dit specifieke geval veilig hiervoor kan kiezen.

 
Reacties op de nieuwsbrief
Wat vindt u van deze nieuwsbrief?

Bent u tevreden over de nieuwsbrief voor financiële dienstverleners? Mist u onderwerpen of zou u het graag anders zien? Laat het ons weten via ondernemersloket@afm.nl t.a.v. Redactie nieuwsbrief.


Contact met de AFM
U kunt het Ondernemersloket van de AFM bereiken op werkdagen tussen 10.00 en 17.00 uur op 0800-6800 680 (gratis). U kunt ook een e-mail sturen naar ondernemersloket@afm.nl.

Archief Nieuwsbrieven
Klik hier om de nieuwsbrieven te bekijken
Vacatures AFM
Bekijk hier onze vacatures
Afmelden  Profiel wijzigen  Doorsturen