Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief
AFM
Nieuwsbrief crowdfunding 09-08-2016
Beste relatie,
In deze nieuwsbrief van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vindt u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in het toezicht op crowdfunding van de afgelopen periode.
Onderwerpen in deze nieuwsbrief:
  Voorwoord
 
  Toezicht op crowdfunding
  Consumentenonderzoek crowdfunding
  Crowdfunding investeerderstoets
  Aanpassingen wettelijk kader en voorschriften crowdfunding
  Geschiktheidstoetsingen – status tot nu toe
  Ontheffinghouders met de beperking mkb-ondernemingen
  Samenwerkingen en het begrip bemiddelen
  
Voorwoord  
Het is belangrijk dat toezicht meegroeit met de crowdfunding sector. Te snel met toezicht komen, weerhoudt partijen iets op te zetten. Te laat met toezicht komen gaat gepaard met dure lessen en teleurstelling. Het vinden van een goede balans tussen het mogelijk maken van groei van de sector en de bescherming van de spelers op de markt is de kunst van passend toezicht.

Een eerste stap die in dit kader is gezet, zijn de voorschriften die gelden per 1 april 2016. Deze worden als proportioneel gezien. Zoals aangegeven zal de AFM de tweede helft van het jaar de effectiviteit van de voorschriften evalueren en zo nodig wijzigen.

De AFM heeft in de wetgevingsbrief aan de minister van Financiën aangegeven dat crowdfunding uiteindelijk een plek moet krijgen in de Wft. Het toezicht krijgt daarmee de juiste wettelijke basis en het zorgt voor een level playing field onder platformen die onder toezicht staan. Dit draagt bij aan een duurzaam model waarbij crowdfunding een erkend onderdeel uitmaakt van de financiële markten in Nederland.

Duurzaamheid van de sector zal zich moeten vertalen in een solide bedrijfsvoering, gericht op de lange termijn, waarbij de belangen van geldvragers en geldgevers zijn geborgd. De sector zal onder regie van de AFM de noodzakelijke stappen moeten maken op het gebied van de duurzaamheid van de verdienmodellen, de procedures rond verpandingen en de aanwezigheid van een exitstrategie.

Transparantie is daarbij erg belangrijk. In de eerste instantie richt de AFM zich op transparantie richting de geldgevers. Het is namelijk van belang dat de sector openheid geeft over bijvoorbeeld de wijze van risicoclassificatie en het aantal defaults. Dit is essentiële informatie voor investeerders om een afgewogen investeringsbeslissing te kunnen nemen.

In deze nieuwsbrief leest u onder andere over de aanpassingen van het wettelijk kader en voorschriften, de ervaringen bij de introductie van de investeerderstoets en de eerste uitkomsten van het Consumentenonderzoek crowdfunding.
 
Toezicht op crowdfunding
Crowdfunding kent verschillende vormen. Er zijn 2 vormen waarbij een vergunning, ontheffing en eventueel prospectus verplicht is en waar de AFM toezicht op houdt. Dit geldt voor loan based en equity based crowdfunding.

Als bij loan based crowdfunding de lening wordt verstrekt aan een ondernemer, dan heeft het platform een ontheffing voor het bemiddelen in het aantrekken van opvorderbare gelden nodig van de AFM. Wordt de lening verstrekt aan een consument, dan heeft het platform een vergunning voor het aanbieden van consumptief of hypothecair krediet nodig van de AFM.

Bij equity based crowdfunding kan de crowd een financieel instrument aankopen. Platformen hebben hiervoor een vergunning nodig als beleggingsonderneming. Daarnaast heeft het project dat de financiële instrumenten uitgeeft te maken met de prospectusplicht.

Andere vormen van crowdfunding, bijvoorbeeld sponsoring en reward-based crowdfunding, waarbij geen sprake is van een financiële tegenprestatie, vallen niet onder toezicht van de AFM. De AFM bevestigt op geen enkele manier aan een platform dat het platform geen activiteiten verricht waarvoor een ontheffing of vergunning nodig is.

Voor alle typen crowdfunding waar betaaldiensten worden verleend door het platform moet men als betaaldienstverlener een vergunning hebben van DNB.
  
  Vergunningvereisten crowdfundingplatformen
  
Consumentenonderzoek crowdfunding
In maart 2016 is het gedrag onderzocht van consumenten die investeren in crowdfunding. Dit deed de AFM in samenwerking met 5 crowdfundingplatformen. Ruim 800 investeerders verstrekten in een vragenlijst informatie over hun kenmerken, doelen en verwachtingen. Ook gaven zij toestemming voor het delen van hun transactiegegevens op anonieme basis. Het onderzoek biedt inzicht in het profiel van de Nederlandse crowdfundinginvesteerder en de risico’s die hij loopt.

Resultaten onderzoek
De AFM constateert dat er aanzienlijke verschillen bestaan tussen verschillende investeerders. Bijvoorbeeld in de mate waarin zij spreiding aanbrengen. Op basis van persoonskenmerken, motivatie en gedrag onderscheidt de AFM 4 segmenten: feel-good investeerders die maatschappelijk willen bijdragen, ervaren beleggende rendementszoekers die een alternatief zoeken voor regulier sparen of beleggen, niet-beleggende rendementszoekers zonder veel eigen beleggingservaring en grootinvesteerders. Ook tussen platformen bestaan grote verschillen, bijvoorbeeld in de bedragen die consumenten investeren.

Er zijn 2 aandachtspunten waarover de AFM met de sector in gesprek gaat: het begrip dat investeerders hebben van de risico’s van crowdfunding en het investeren van een verantwoord deel van het vermogen.

Risicoperceptie
Uit het onderzoek blijkt dat een grote groep respondenten de risicokwalificatie die het crowdfundingplatform geeft aan het project belangrijk vindt bij het nemen van een beslissing. De AFM zal daarom extra toezien op de kwaliteit van deze informatie. Respondenten hebben daarnaast, voor verschillende beleggingsproducten, aangegeven hoe groot zij de risico’s op verlies inschatten.

De risicobeoordeling van crowdfundingprojecten komt redelijk overeen met die van beleggingsfondsen in Nederlandse aandelen. 24% beoordeelt investeren in crowdfundingprojecten als een groot of zeer groot risico. 39% beoordeelt het risico als klein of zeer klein. 21% vindt investeren in een beleggingsfonds een groot of zeer groot risico terwijl 21% hier een klein of zeer klein risico in ziet. Het risico van beleggen in aandelen uit de AEX of turbo’s wordt hoger ingeschat, respectievelijk 41% en 73% vindt het risico groot of zeer groot. Daarnaast beoordeelt 6% het risico van investeren in Nederlandse aandelen als klein of zeer klein tegenover 39% bij crowdfunding.

Evaluatie
In het najaar evalueert de AFM de verhoging van de investeringsgrenzen en de daaraan verbonden voorschriften die per 1 april 2016 van toepassing zijn. Het uitgevoerde onderzoek – de 0-meting – vormt hiervoor de basis. Als onderdeel van de evaluatie zal eind 2016 opnieuw een consumentenonderzoek – de 1-meting - worden uitgevoerd. 
  
  Persbericht: Onderzoek onder crowdfundingbeleggers
  Uitkomsten van het onderzoek (artikel in ESB tijdschrift)

  
Crowdfunding investeerderstoets 
Per 1 april 2016 gelden nieuwe voorschriften voor crowdfundingplatformen. Eén van die voorschriften is het afnemen van een crowdfunding investeerderstoets. Platformen moeten deze toets afnemen bij consumenten die in totaal €500 of meer investeren.

De toets heeft 2 doelen: vaststellen of crowdfunding past bij de consument en de consument wijzen op de risico’s van crowdfunding. Een aantal platformen heeft hun concept-investeerderstoets (vrijwillig) aan de AFM voorgelegd. De AFM heeft deze toetsen bekeken en platformen voorzien van een terugkoppeling.

Platformen kunnen hun investeerderstoets op vrijwillige basis ter beoordeling voorleggen aan de AFM. Stuur hiervoor een e-mail naar: crowdfunding@afm.nl
  
  Meer informatie over de investeerderstoets op onze website
  
Aanpassingen wettelijk kader en voorschriften crowdfunding
In ons rapport Crowdfunding – naar een duurzame sector van december 2014 signaleren wij enkele knelpunten in de regelgeving die een duurzame ontwikkeling van crowdfunding belemmeren. In de afgelopen periode zijn de volgende aanpassingen in wetgeving gerealiseerd:

- Vrijstelling van artikel 3.5 Wft (verbod aantrekken opvorderbare gelden) van de geldvrager: het nieuwe artikel 24b van de Vrijstellingsregeling Wft.
- Uitzondering op het provisieverbod (artikel 168a Bgfo) voor beleggingsdiensten van crowdfundingplatformen.
- Versterking van het ontheffingsregime voor opvorderbare gelden (artikel 4:3, lid 4, Wft).
 
In de wetgevingsbrief 2016 heeft de AFM aan de minister van Financiën verzocht om in de Wft algemene vereisten voor crowdfunding op te nemen.
  
  Meer publicaties over crowdfunding op onze website
  Persbericht: wetgevingsbrief 2016

  
Geschiktheidstoetsingen – status tot nu toe
Per 1 april 2016 gelden geschiktheidseisen voor dagelijks beleidsbepalers en (indien van toepassing) leden van het toezichthoudend orgaan van crowdfundingplatformen die een ontheffing hebben voor het bemiddelen in opvorderbare gelden.

Van 31 crowdfundingplatformen heeft de AFM informatie ontvangen over de geschiktheid van hun beleidsbepalers. De AFM heeft 21 platformen laten weten dat de geschiktheid in orde is. Bij 7 platformen is er nog twijfel aan de geschiktheid van hun beleidsbepalers, hun toetsingen zijn voor een tweede beoordeling overgedragen aan de toetsingsexperts binnen de AFM.

Voor 1 september a.s. krijgen deze platformen uitsluitsel. Bij 3 platformen bleken wijzigingen te zijn doorgevoerd in hun beleidsbepalers die nog niet bij de AFM waren gemeld. Deze platformen zullen deze beleidsbepalers alsnog aanmelden, waarop de AFM de geschiktheid van de nieuwe en de reeds zittende beleidsbepalers zal beoordelen.
  
  Meer informatie over de geschiktheidseisen
  
Ontheffinghouders met de beperking mkb-ondernemingen
Tot op heden zijn de ontheffingen aan crowdfundingplatformen beperkt tot het bemiddelen in leningovereenkomsten aan mkb-ondernemingen. Crowdfundingplatformen met een ontheffing mogen alleen bemiddelen in leningen die door de crowd verstrekt worden aan ondernemingen. De essentie is dat de lening wordt verstrekt aan een onderneming en dus niet aan een consument. Een onderneming is een rechtspersoon, vennootschap of persoon die de lening aangaat in de uitoefening van of voor zijn of haar beroep of bedrijf.

Als een crowdfundingplatform het voor consumenten mogelijk wil maken om een lening te krijgen van de crowd, dan is een vergunning als kredietaanbieder noodzakelijk. 
  
  Vergunningvereisten crowdfundingplatformen
  
Samenwerkingen en het begrip bemiddelen
Verschillende crowdfundingplatformen stellen ons vragen over de samenwerking tussen (financiële) ondernemingen en crowdfundingplatformen. Dit zijn vooral vragen over het begrip bemiddelen in de Wet op het financieel toezicht (Wft).

De AFM heeft in het verleden verschillende voorbeelden gegeven van werkzaamheden die al dan niet zijn aan te merken als bemiddelen. Deze zijn vermeld in de Publicatie bemiddelen van september 2014. Het is aan te raden om bij voorgenomen samenwerkingen deze publicatie te raadplegen. Vragen kunt u stellen via crowdfunding@afm.nl.
 
Reacties op de nieuwsbrief
Wat vindt u van deze nieuwsbrief?

Bent u tevreden over de nieuwsbrief over crowdfunding? Mist u onderwerpen of zou u het graag anders zien? Laat het ons weten via website@afm.nl.


Contact met de AFM
De algemene contactgegevens van de AFM vindt u in het contactformulier.

  Naar boven

Aanmelden nieuwsbrieven
Blijf op de hoogte van ons nieuws. Meld u aan voor een van onze nieuwsbrieven.
Archief Nieuwsberichten
Klik hier om alle nieuwsberichtenvan de AFM te bekijken
Vacatures AFM
Bekijk hier onze vacatures
Afmelden  Profiel wijzigen  Doorsturen